Το «κυνήγι» των υψηλών αποδόσεων στη γαλακτοπαραγωγή δεν σταματά ποτέ, τουλάχιστον για τους παραγωγούς που ειδικεύονται στην εντατική κτηνοτροφία. Τα τελευταία 3 χρόνια, όμως, βλέπουμε μία τάση αύξησης της εισαγωγής ξένων φυλών αιγών και προβατίνων, πολύ υψηλής απόδοσης, χωρίς αυτό να σχετίζεται τόσο με τις ανάγκες αντικατάστασης του αποδεκατισμένου ζωικού κεφαλαίου σε περιοχές που έχουν πληγεί από ζωονόσους και φυσικές καταστροφές.
Παράλληλα, φαίνεται ότι υπάρχει και ένας άλλος παράγοντας, που αναδύεται και διαμορφώνει την αγορά ζώντων ζώων: Η ολοένα και αυξανόμενη απαίτηση των κτηνοτρόφων για πιστοποιημένα ζώα, με έγγραφα αναπαραγωγής και υγειονομικής κατάστασης. Η τελευταία παράμετρος είναι κάτι που, σύμφωνα με όλους τους ανθρώπους της αγοράς που μιλήσαμε, οφείλεται στην έξαρση των ζωονόσων στην Ελλάδα από τον Ιούλιο του 2024 κι έπειτα.
Ποιες είναι οι αιτίες
Όταν ρωτήσαμε γνώστη της αγοράς, αν η αύξηση της ζήτησης οφείλεται στη μαζική θανάτωση κοπαδιών από ζωονόσους, εκείνος μας είπε: «Δεν θα έλεγα ότι αυξήθηκε η ζήτηση για εισαγωγές ζώων αποκλειστικά λόγω των θανατώσεων. Ούτως ή άλλως, στις περιοχές αυτές δεν υπάρχει η δυνατότητα να εισάγουν ακόμα ζώα. Ούτε οφείλεται αποκλειστικά στην απώλεια ζωικού κεφαλαίου. Η αύξηση της ζήτησης, κατά βάση, προέρχεται από παραγωγούς, οι οποίοι θέλουν να βελτιώσουν την παραγωγικότητά τους, με βελτιωμένα κριάρια και με θηλυκά, αρνάδες».
Στην υψηλή τιμή που επικράτησε τα προηγούμενα χρόνια στο πρόβειο γάλα αποδίδει, με τη σειρά του, ο κτηνίατρος, και ιδιοκτήτης του κέντρου παραγωγής σπέρματος OVIS, Στέργιος Πρίσκας: «Η ζήτηση είναι αυξημένη εδώ και 3 χρόνια, λόγω των καλών τιμών του γάλακτος, που είναι ένα κίνητρο για την περαιτέρω ανάπτυξη. Ιδιαίτερα το 2025 αναμένουμε ακόμα μεγαλύτερη ζήτηση, λόγω των ζωονόσων, που δεν καλύπτεται από την προσφορά».
Ποια ζώα προτιμούν οι παραγωγοί
Στα πρόβατα, οι πιο δημοφιλείς φυλές είναι η ισπανική Assaf και η γαλλική Lacaune. Στα θηλυκά κατσίκια, υπάρχει μία τάση προς τη φυλή Saanen, για ολλανδικής εκτροφής ζώα, που είναι από τα πιο ακριβά στον κόσμο. «Έχει, πλέον, αποδειχθεί ότι έχουν πραγματικά πάρα πολύ υψηλές αποδόσεις, οπότε ο παραγωγός θεωρεί ότι αξίζει να επενδύσει σε αυτά», προσθέτει πηγή της «ΥΧ». Επίσης, μας επιβεβαιώνει ότι οι κτηνοτρόφοι ζητάνε επιτακτικά τα πιστοποιητικά υγειονομικής κατάστασης των ζώων που αγοράζουν: «Ο κτηνοτροφικός κόσμος έχει θορυβηθεί. Ενδεχομένως, ένας άλλος λόγος που υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση για ζώα από το εξωτερικό είναι και ότι έχουν σταματήσει οι εσωτερικές διακινήσεις. Ο κόσμος δεν εμπιστεύεται τον τρόπο με τον οποίο διακινούνται εντός Ελλάδας τα ζώα, γιατί, όπως αποδείχθηκε, αυτή ήταν η πηγή του προβλήματος».
Υπενθυμίζουμε ότι η πρώτη εστία πανώλης των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα ήταν σε μονάδα αναπαραγωγής θηλυκών στη Λάρισα. Για αυτόν τον λόγο, σύμφωνα με την πηγή της «ΥΧ», ο κάθε κτηνοτρόφος «προτιμά να φέρει ένα εισαγόμενο ζώο, με έγγραφα αναπαραγωγής, διότι ξέρει ότι ελέγχονται πολύ πιο σχολαστικά σε σχέση με τα ζώα που παράγονται στην Ελλάδα για εκτροφή». «Εκείνοι που πρόσεχαν τα πρηγούμενα χρόνια για πιστοποιητικά και έγγραφα υγείας, συνεχίζουν να προσέχουν», μας λέει ο κ. Πρίσκας, αλλά «δυστυχώς, παρά τα προβλήματα με τις ασθένειες που έδειξαν πόσο ευάλωτη είναι η προβατοτροφία, υπάρχουν αρκετοί παραγωγοί που δεν δίνουν μεγάλη σημασία».
Κατά τη διάρκεια της Zootechnia, στη Θεσσαλονίκη, πολλοί κτηνοτρόφοι ρωτούσαν τον κ. Πρίσκα «από πού προέρχονται τα ζώα και αν πληρούν τα υγειονομικά κριτήρια ή/ και αν είναι πιστοποιημένη η γενετική τους αξία. Επειδή, όμως, η διαθεσιμότητά τους, είναι πλέον πολύ περιορισμένη, πολλοί στρέφονται πλέον προς τη γενετική βελτίωση μέσω της τεχνητής σπερματέγχυσης, με σπέρμα από αρσενικά υψηλής γενετικής αξίας», επισημαίνει ο ίδιος.
Παράνομο εμπόριο
Τελικά, τι πρέπει να προσέχει ένας κτηνοτρόφος για να μην πέσει θύμα παράνομου εμπορίου ζώων; Όλοι οι ειδικοί με τους οποίους μιλήσαμε συμφωνούν ότι αν δεν πάρει στα χέρια του τα χαρτιά διακίνησης, δεν θα πρέπει να παραλαμβάνει τα ζώα. Υπάρχουν, εξάλλου, πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν με «χαρτιά» που δεν έφταναν ποτέ στα χέρια του κτηνοτρόφου, διότι ήταν ζώα τιμολογημένα με έγγραφο διακίνησης για σφαγή. Πρόκειται για έναν νομιμοφανή τρόπο να εισάγει ένας έμπορος φθηνά ζωντανά με «προορισμό» το σφαγείο και να τα πουλήσει στη συνέχεια ως ζώα αναπαραγωγής ή γαλακτοπαραγωγής, με κέρδος που φτάνει έως και το 400%.
«Διαχρονικά ήταν πρόβλημα αυτό, όλοι το ξέρουμε. Μιλάμε για μια ωρολογιακή βόμβα, που περιμένεις κάποια στιγμή να σκάσει, γιατί δεν ξέρεις τι ασθένειες έχεις φέρει, πλέον, από ένα τέτοιο κοπάδι», αναφέρει η πηγή της «ΥΧ».
Μέτρα βιοασφάλειας
Η απαίτηση για πιστοποιητικά υγειονομικής κατάστασης δεν είναι το μόνο πράγμα στο οποίο πρέπει να επιμένουν οι κτηνοτρόφοι. Σαφώς και ο παραγωγός πρέπει να είναι 100% σίγουρος για τα ζώα που εντάσσει στο κοπάδι του. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει οπωσδήποτε να προχωρά και στην εγκατάσταση κάποιων υποδομών και να λαμβάνει συγκεκριμένα μέτρα, που είναι βασικά στοιχεία για τη βιοασφάλεια των εκτροφών και μηδενίζουν την πιθανότητα μετάδοσης των ζωονόσων. Πρώτον, πρέπει να έχουν όλοι οι στάβλοι οπωσδήποτε μια τάφρο απολύμανσης για τα φορτηγά. Δεν είναι δυνατόν να εξακολουθούν να εισέρχονται στις κτηνοτροφικές μονάδες φορτηγά χωρίς να απολυμαίνονται. Δεύτερον, είναι καλό να δημιουργηθεί ένας μικρός στάβλος καραντίνας, έτσι ώστε οποιοδήποτε ζώο εισάγεται στην εκτροφή να μπορεί να μένει κάποιο διάστημα σε μια ξεχωριστή, πολύ μικρή εγκατάσταση, για να γίνουν πρώτα οι απαραίτητοι έλεγχοι από τον κτηνίατρο, μέχρι να ενσωματωθεί στη συνέχεια το νεοφερμένο ζώο στο κοπάδι. Τρίτον, οι επισκέψεις ανθρώπων θα πρέπει να γίνονται με μπότες και ποδονάρια, να χρησιμοποιούν τον βασικό εξοπλισμό προφύλαξης. Αυτά είναι τα τρία βασικά μέτρα, που μπορεί να εφαρμόσει ο κάθε κτηνοτρόφος για να έχει στοιχειώδη ασφάλεια στο κοπάδι.
Πηγή: www.ypaithros.gr