Ο Νικολάε Τσαουσέσκου (Nicolae Ceaușescu) υπήρξε η πιο ισχυρή πολιτική προσωπικότητα της Ρουμανίας από το 1965 μέχρι τη βίαια πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη χώρα το 1989. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Κομουνιστικού Κόμματος της Ρουμανίας (1965-1989), Πρόεδρος του Κρατικού Συμβουλίου (1967-1989) και Πρόεδρος της Ρουμανίας (1974-1989).
Στο εσωτερικό, επέβαλε ένα αυταρχικό καθεστώς, στο οποίο βασίλευε ο τρόμος μέσω της διαβόητης «Σεκουριτάτε», της μυστικής υπηρεσίας του καθεστώτος, αλλά ακολούθησε εξωτερική πολιτική ανεξάρτητη από εκείνη του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ανετράπη σε μία αιματηρή εξέγερση κι εκτελέστηκε μαζί με τη σύζυγό του τον Δεκέμβριο του 1989.
Κομμουνιστής από τα νιάτα του
Γόνος μιας φτωχικής αγροτικής οικογένειας, ο Νικολάε Τσαουσέσκου γεννήθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1918 στο Σκορνιτσέστι, μια πόλη στα σύνορα με τη Βουλγαρία. Διακρίθηκε ως στέλεχος της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Ρουμανίας στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και καταδικάστηκε σε φυλάκιση για τη δράση του το 1936.
Συνελήφθη ξανά το 1940 και απέδρασε λίγο πριν από το αντιφασιστικό κίνημα της 23ης Αυγούστου 1944, με το οποίο ανετράπη η φιλοναζιστική κυβέρνηση Αντονέσκου. Τη διετία 1944-1945 διετέλεσε γραμματέας της Ένωσης Κομμουνιστικής Νεολαίας.
Όταν οι κομμουνιστές επικράτησαν πλήρως το 1947, ο Νικολάε Τσαουσέσκου ανέλαβε το Υπουργείο Γεωργίας (1948- 1950) και κατόπιν (1950-1954) διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός Άμυνας με τον βαθμό του υποστρατήγου. Ευνοούμενος του ηγέτη της χώρας Γκεόργκε Γκεοργκίου-Ντεζ, κατέλαβε σημαντικές θέσεις στο πολιτικό γραφείο και τη γραμματεία του ΚΚΡ.
Έπειτα από τον θάνατο του Γκεοργκίου-Ντεζ, τον Μάρτιο του 1965, τον διαδέχθηκε στο αξίωμα του γενικού γραμματέα του κόμματος.
Απόλυτος κυρίαρχος στη Ρουμανία
Τον Δεκέμβριο του 1967 ο Νικολάε Τσαουσέσκου έγινε αρχηγός του κράτους, αναλαμβάνοντας την προεδρία του Συμβουλίου του Κράτους. Ενώ ήταν σχετικά άγνωστος όταν ανήλθε στην εξουσία το 1965, έγινε δημοφιλής γιατί ακολούθησε ανεξάρτητη πολιτική απέναντι στις πιέσεις της Σοβιετικής Ένωσης, ιδιαίτερα σε θέματα διεθνών εμπορικών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής.
Τη δεκαετία του 1960, ο Τσαουσέσκου έθεσε ουσιαστικά τέλος στην ενεργό συμμετοχή της Ρουμανίας στο Σύμφωνο της Βαρσοβίας και το 1968 καταδίκασε την εισβολή των δυνάμεων του Συμφώνου στην Τσεχοσλοβακία.
Όμως, στα εσωτερικά θέματα ακολουθούσε με αυστηρότητα την ορθόδοξη κομμουνιστική πολιτική της συγκεντρωτικής διοίκησης. Στον οικονομικό τομέα, η ακαταλληλότητα του σχεδιασμού και της επενδυτικής πολιτικής του είχαν ως αποτέλεσμα, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, το βιοτικό επίπεδο στη Ρουμανία να είναι το χαμηλότερο στην Ανατολική Ευρώπη. Επίσης, η κυβέρνηση διατηρούσε μηχανισμούς αυστηρού ελέγχου στην ιδεολογία και την ατομική έκφραση.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, τα περισσότερα βασικά καταναλωτικά αγαθά
διενέμονταν με δελτίο, διότι ο Τσαουσέσκου, αποφασισμένος να αποπληρώσει το δυσβάστακτο εξωτερικό χρέος της Ρουμανίας (ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων), εξήγαγε το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, γεγονός που δημιούργησε στο εσωτερικό ελλείψεις σε τρόφιμα, καύσιμα και άλλα βασικά είδη.
Καθεστώς οικογενειοκρατίας
Εξάλλου, με την υποστήριξη της μυστικής αστυνομίας «Σεκουριτάτε», εγκατέστησε καθεστώς οικογενειοκρατίας, διορίζοντας περισσότερους από τριάντα συγγενείς του σε θέσεις εξουσίας και δημιούργησε προσωπική περιουσία, η οποία εκτιμήθηκε ότι ανερχόταν σε εκατομμύρια δολάρια. Είχε ακόμη εγκαταστήσει ένα μεγάλο δίκτυο κατασκόπων και πληροφοριοδοτών, μέσω του οποίου κατέπνιγε κάθε αντίδραση.
Το 1939 νυμφεύθηκε την Έλενα Πετρέσκου (1919-1989 στο Βουκουρέστι), αφοσιωμένη κομουνίστρια και, κατά τις φήμες, αξιόλογη χημικό (αλλά αργότερα αμφισβητήθηκε κατά πόσον είχε πράγματι επιστημονικές σπουδές στο ενεργητικό της). Το ζευγάρι απέκτησε τρία παιδιά: τον φυσικό Βαλεντίν Τσαουσέσκου (γ. 1947), τη μαθηματικό Ζόια Τσαουσέσκου (1949- 2006) και τον φυσικό Νίκου Τσαουσέσκου (1951-1995), διεθνή πλέι-μπόι, που προοριζόταν για διάδοχος του πατέρα του.
Η Έλενα Τσαουσέσκου διετέλεσε επικεφαλής πολλών επιστημονικών οργανώσεων, του Κεντρικού Ινστιτούτου Χημικών Ερευνών (από το 1965) και του Εθνικού Συμβουλίου Επιστήμης και Τεχνολογίας (από το 1979). Η αμφιλεγόμενη χημικός τιμήθηκε πάντως από την Ακαδημία Αθηνών, η οποία την ανακήρυξε την αντεπιστέλλον μέλος της σε έκτακτη συνεδρία της στις 26 Μαρτίου 1976.
Το 1980 ονομάστηκε πρώτη αναπληρώτρια πρωθυπουργός και της παραχωρήθηκαν σημαντικές εξουσίες. Εισήγαγε την πολιτική ισοπέδωσης ολόκληρων χωριών «για αναπτυξιακούς σκοπούς». Προκειμένου να αυξηθεί το ποσοστό γεννητικότητας, απαγόρευσε οποιαδήποτε μέθοδο ελέγχου των γεννήσεων κι επέβαλε υποχρεωτικές τακτικές γυναικολογικές εξετάσεις όλων των γυναικών σε ηλικία τεκνοποίησης.
Το οικτρό τέλος του Τσαουσέσκου
Το κομμουνιστικό καθεστώς υπό τον Νικολάε Τσαουσέσκου κατέρρευσε, όταν διέταξε τις δυνάμεις ασφαλείας να πυροβολήσουν κατά αντικυβερνητικών διαδηλωτών στην πόλη Τιμισοάρα στις 17 Δεκεμβρίου 1989.
Οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν στο Βουκουρέστι και στις 22 Δεκεμβρίου ο ρουμανικός στρατός ενώθηκε με τους διαδηλωτές. Την ίδια ημέρα, ο Τσαουσέσκου και η σύζυγός του εγκατέλειψαν την πρωτεύουσα με ελικόπτερο, αλλά συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση από τις ένοπλες δυνάμεις.
Στις 25 Δεκεμβρίου το ζευγάρι δικάστηκε εσπευσμένα και καταδικάστηκε από ειδικό στρατιωτικό δικαστήριο στην πόλη Τιργκοβίστε με την κατηγορία των μαζικών δολοφονιών και άλλων εγκλημάτων. Ο Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του Έλενα Πετρέσκου καταδικάστηκαν σε θάνατο και εκτελέστηκαν αμέσως. Αργότερα θάφτηκαν στο Βουκουρέστι.
Πηγή: www.sansimera.gr