Ενναλακτικές μέθοδοι ζιζανιοκτονίας χωρίς τη χρήση χημικών, όπως η ζιζανιοκτονία με λέιζερ, η εφαρμογή του ζεστού αφρού και καινοτόμων γεωργικών μηχανημάτων υλοποιούνται σε ευρωπαϊκές χώρες, στο πλαίσιο του έργου Oper8 στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ). Στο πλαίσιο της ανταλλαγής γνώσεων, μέσω του έργου, οργανώθηκαν τέσσερις επισκέψεις (cross-visits) καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου. Όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» οι Όλγα Κριεζή (υπεύθυνη έργου) και Πέννυ Ζαφειράκη (συνεργάτιδα του ΓΠΑ), «το πρώτο cross-visit πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, κατά την έναρξη του έργου τον Οκτώβρη του 2022, με τη συμμετοχή όλων των εταίρων, στο οποίο παρουσιάστηκε από ομάδα του ΓΠΑ στον πειραματικό αγρό του πανεπιστημίου η εφαρμογή του ζεστού αφρού (hot foam), ως μία νέα μέθοδος, που χρησιμοποιείται κυρίως κατά των επιβλαβών ζιζανίων σε αστικές και περιαστικές περιοχές, ως εναλλακτική λύση στα χημικά ζιζανιοκτόνα».
Και συνεχίζουν: «Tο δεύτερο cross-visit πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2023 στη Γαλικία της Ισπανίας, συντονισμένο από το Πανεπιστήμιο του Santiago de Compostela. Κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης, παρουσιάστηκαν βιώσιμες μέθοδοι απομάκρυνσης ζιζανίων σε αμπελώνες, τονίζοντας τη μακροπρόθεσμη χρήση πλαστικών φύλλων για την πρόληψη της ανάπτυξης ζιζανίων χωρίς ζιζανιοκτόνα, διατηρώντας παράλληλα την υγρασία του εδάφους και μειώνοντας τη χρήση μηχανημάτων».
Όσο για την τρίτη συνάντηση, όπως αναφέρουν οι κ.κ. Κριεζή και Ζαφειράκη, αυτή «πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2023, στην Πίζα της Ιταλίας, κατά την οποία οι εταίροι επισκέφθηκαν το αγρόκτημα Castellani, ένα βιολογικό οινοποιείο, όπου παρουσιάστηκαν εναλλακτικές μέθοδοι ελέγχου ζιζανίων με τη χρήση καλυπτικών καλλιεργειών και μηχανικής αποβλάστησης, ενώ ακολούθησαν επιδείξεις καινοτόμων γεωργικών μηχανημάτων, συμπεριλαμβανομένου του κυλινδρικού πτυχωτήρα “Rotovitis”. Την επόμενη μέρα, ακολούθησε επίσκεψη στο αγρόκτημα “Monterosola”, στη Volterra της Πίζας, εταίρο της ιταλικής επιχειρησιακής ομάδας “IO-CONCIV”, όπου παρουσιάστηκε η χρήση αυτοφυούς συγκαλλιέργιεας σε αμπελώνα κάτω από τις σειρές. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιήθηκε αυτοφυές υπόγειο τριφύλλι για τη βελτίωση της γονιμότητας του εδάφους, τη μείωση της διάβρωσης και των ζιζανίων και την ενίσχυση της βιοποικιλότητας, τονίζοντας τον ρόλο του στη βιολογική γεωργία και τις προκλήσεις της μηχανικής σποράς».
Το τέταρτο cross-visit του Oper8 πραγματοποιήθηκε στη Sigulda της Λετονίας τον Οκτώβριο του 2024. «Αυτή την επίσκεψη παρακολούθησαν οι εταίροι του έργου, η Project Officer και ειδικοί από κάθε αγορά, οι οποίοι επιλέχθηκαν στο πλαίσιο του έργου ως γνώστες της εναλλακτικής καταπολέμησης ζιζανίων (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Σουηδία, Ισπανία, Ιταλία, Ελλάδα και Λετονία)», προσθέτουν.
Ακτίνα λέιζερ στα καρότα
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο αυτής της επίσκεψης, όπως αναφέρουν οι ίδιες, «η φάρμα επίδειξης “Bracas” προσκάλεσε τους εταίρους του έργου και τους ειδικούς στη φάρμα και την επιλεγμένη Επιχειρησιακή Ομάδα της Λετονίας για να επιδείξουν τον μηχανισμό ζιζανιοκτονίας με λέιζερ στα καρότα. Οι ειδικοί του έργου ενημερώθηκαν για τα αποτελέσματα των πειραματικών αγρών της σεζόν 2024, σχετικά με τη ζιζανιοκτονία στα καρότα. Οι συμμετέχοντες της Λετονίας στο Oper8, δηλαδή το Πανεπιστήμιο Επιστημών Ζωής και Τεχνολογίας της Λετονίας (Latvia University of Life Sciences and Technologies -LLU) και η Αγροτική Βουλή (Farmers Parliament-ZSA), αποτελούν μια ομάδα επιστημόνων και εταιρειών που έχει αναπτύξει στο παρελθόν διάφορες καινοτόμες λύσεις για την καταπολέμηση των ζιζανίων».
Οι κ.κ. Κριεζή και Ζαφειράκη συνεχίζουν, λέγοντας ότι «αυτή η επίδειξη έχει ιδιαίτερη σημασία, λαμβάνοντας υπόψη τις συνεχιζόμενες προκλήσεις στη διαχείριση των ζιζανίων. Οι παραδοσιακές μέθοδοι παραμένουν απαιτητικές, καθιστώντας ολοένα και πιο δύσκολη και ακριβή την προσέλκυση εποχικών εργατών. Ένα σημαντικό εμπόδιο είναι η έλλειψη κατάλληλου εξοπλισμού στην αγορά, οδηγώντας στη συνεχιζόμενη εξάρτηση από τη χειρωνακτική εργασία. Οι συμβατικοί εξοπλισμοί ελέγχου ζιζανίων, που βασίζονται στην καλλιέργεια του εδάφους –με ή χωρίς οπτικό έλεγχο– δυσκολεύονται να λειτουργήσουν κοντά στις καλλιέργειες χωρίς να προκαλέσουν ζημιά».
Για την αντιμετώπιση των παραπάνω περιορισμών, οι ίδιες επισημαίνουν ως μια υποσχόμενη εναλλακτική τη ζιζανιοκτονία με λέιζερ, η οποία προσφέρει αρκετά σημαντικά πλεονεκτήματα. Όπως λένε:
- Η ακτίνα λέιζερ είναι εξαιρετικά ακριβής και επιτρέπει την εξάλειψη των ζιζανίων ακριβώς διπλά στην καλλιέργεια, ακόμα και ανάμεσα στα φυτά.
- Δεν υπάρχει άμεση επαφή με το έδαφος, επιτρέποντας τη λειτουργία σε δύσκολες συνθήκες, όπως βραχώδη, υδαρή ή ξηρά εδάφη.
- Η επίδραση στοχεύει απευθείας στο ζιζάνιο, με ελάχιστες επιδράσεις στο έδαφος και το περιβάλλον.
- Η εφαρμογή με λέιζερ μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί και στη βιολογική γεωργία.
- Δε διαταράσσεται το έδαφος, με αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών CO2 από το έδαφος.
Σύστημα υποστήριξης αποφάσεων RIMPRO
Η δεύτερη επίσκεψη των συμμετεχόντων στο cross visit της Λετονίας έγινε σε ένα αγρόκτημα, στο οποίο έχει μειωθεί επιτυχώς η χρήση της γλυφοσάτης.
Πιο αναλυτικά, οι κ.κ. Κριεζή και Ζαφειράκη αναφέρουν ότι «κατά τη διάρκεια της δεύτερης επίσκεψης , οι συμμετέχοντες επισκέφθηκαν το “Αγρόκτημα Piladzi”, έναν εταίρο που συμμετέχει σε διάφορα έργα στη Λετονία, όπου αναπτύχθηκε και δοκιμάστηκε το σύστημα υποστήριξης αποφάσεων RIMPRO, με τη χρήση μεθόδων Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Παρασίτων. Το αγρόκτημα έχει μειώσει επιτυχώς τη χρήση γλυφοσάτης –ενός ευρέως χρησιμοποιούμενου ζιζανιοκτόνου, που ενεργεί με την παρεμπόδιση ενός βασικού ενζύμου διαδικασίας των φυτών–, εφαρμόζοντας εναλλακτικές προσεγγίσεις, όπως ο θερισμός, η κάλυψη και άλλες μέθοδοι».
Οι ίδιες συνοψίζουν, λέγοντας ότι «το αγρόκτημα Piladzi παράγει μεταξύ 15.000 και 20.000 δενδρυλλίων οπωροφόρων δέντρων και θάμνων μούρων ετησίως. Παράγει, επίσης, έναν περιορισμένο αριθμό καλλωπιστικών δενδρυλλίων, συμπεριλαμβανομένων των μηλιών και του σορβού. Επιπλέον, το αγρόκτημα έχει αρχίσει να καλλιεργεί δενδρύλλια για εμπορικούς κήπους».
Το τελευταίο cross-visit έχει προγραμματιστεί στην Τουλούζη της Γαλλίας, τον Σεπτέμβριο του 2025, όπου θα πραγματοποιηθεί η τρίτη και τελευταία ετήσια συνάντηση του έργου. Η εκδήλωση θα διοργανωθεί από τον εταίρο French Wine and Vine institute (IFV). Αναμένεται ότι οι εταίροι του έργου, η Project Officer και οι ειδικοί θα συμμετάσχουν σε αυτή τη συνάντηση.
Πηγή: www.ypaithros.gr