Πώς ξεκίνησε, όμως, αυτή η παράδοση και πότε θεσπίστηκαν οι παράξενοι κανόνες του; Πάμε ένα μοναδικό ταξίδι πίσω στον χρόνο, σε έναν κόσμο γεμάτο από ρομαντισμό και απόκρυφες ιστορίες.
Σύμφωνα με το θρύλο
Η πρώτη καρναβαλική ατμόσφαιρα στη Βενετία συνέβη το 1162. Η Δημοκρατία της Βενετίας είχε καθιερωθεί από τότε ως σημαντικότατη θαλάσσια δύναμη, όμως η στρατιωτική της ισχύς στην ξηρά ήταν πολύ περιορισμένη. Η νίκη επί των στρατευμάτων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, που είχαν την καθοδήγηση του πατριάρχη της Ακουλέια Ούλριχ Β’ Φον Τρέβεν, πανηγυρίστηκε ως θεόσταλτο σημάδι. Ο κόσμος βγήκε στους δρόμους και άρχισε να χορεύει. Στην πλατεία του Αγίου Μάρκου στήθηκε μεγάλο πανηγύρι με φαγοπότι, πλανόδιους μουσικούς που έπαιζαν ασταμάτητα, αλλά και συμμετοχή της εκκλησίας. Από εκείνη την περίοδο και για πολλά χρόνια εκείνη η περίοδος (μέσα Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου) ήταν μια άτυπη επέτειος εορτασμού εκείνης της νίκης, που κράτησε όρθια την ανεξαρτησία της πόλης και την οικονομική της ευμάρεια.
Με τα χρόνια, οι εορτασμοί αυτοί πήραν πιο επίσημο χαρακτήρα και συνδέθηκαν με την περίοδο των Απόκρεω, η οποία θεσπίστηκε και έγινε αποδεκτή κιόλας επισήμως από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Την περίοδο της Αναγέννησης το καρναβάλι άνθισε και από τότε συγκέντρωνε πλήθη απ’ όλες τις μεγάλες πόλεις του ιταλικού βορρά. Τον 17ο αιώνα διαφημίστηκε ως το πιο διάσημο καρναβάλι του κόσμου και ήταν σύμβολο ισχύς και πλούτου της Βενετίας. Τον 18ο αιώνα έφτασε στο ζενίθ της αποδοχής του.
Σύμφωνα με τις τοπικές εκκλησιαστικές αρχές, οι καρναβαλικές εκδηλώσεις «προστατεύουν τους κατοίκους της πόλης από τωρινές και μελλοντικές αγωνίες»! Έτσι περιέγραψαν το ασφυκτικό πλαίσιο, το οποίο υπήρχε τότε ακόμη και στη διασκέδαση. Κοινώς, όλοι κατάλαβαν ότι μια περίοδος πιο χαλαρή λειτουργούσε σαν βαλβίδα αποσυμπίεσης σε όλα τα επίπεδα. Γι’ αυτό όχι μόνο η εκκλησία και η διοίκηση της πόλης επέτρεψαν τις καρναβαλικές εκδηλώσεις, αλλά και τη χρήση της μάσκας, δηλαδή της ανωνυμίας.
Οι μασκεράροι και οι εντυπωσιακές μάσκες
Οι μάσκες που θαυμάζουμε σήμερα, φτιαγμένες από διάφορα υλικά (από δέρμα μέχρι πορσελάνη) και διακοσμημένες περίτεχνα, δεν συμβόλιζαν απλά την πρόσκαιρη μεταμφίεση, αλλά την παντελή έλλειψη ταυτότητας. Στους δρόμους της πόλης, ειδικά τα χρόνια του 17ου αιώνα, την περίοδο του καρναβαλιού όλοι κυκλοφορούσαν με μάσκες και ο στόχος της μεταμφίεσής τους δεν ήταν απλά να φορέσουν κάτι εντυπωσιακό, αλλά να μην καταλάβει κανείς ποιοι είναι. Με αυτό τον τρόπο τους δινόταν η ευκαιρία να διασκεδάσουν, να πιούν, να φλερτάρουν, να κάνουν αστεία, να βγάλουν απωθημένα σε κοινή θέα μεν, αλλά με εξασφαλισμένη την ανωνυμία τους, μέχρι βέβαια το σημείο που οι ίδιοι επιθυμούσαν.
Όσοι κατασκεύαζαν αυτές τις μάσκες (οι μασκεράροι, mascherari στα ιταλικά) ήταν πρόσωπα που απολάμβαναν μεγάλο κύρος στην πόλη. Κι αυτό διότι εκτός από εξαιρετικοί τεχνίτες ήταν και εξαιρετικά… εχέμυθοι, σ’ αυτό βασιζόταν η πόλη. Καθώς οι ευγενείς και ειδικά οι κυρίες παράγγελναν από μήνες πριν τις μάσκες τους, οι μασκεράροι ήταν οι μόνοι στην πόλη που γνώριζαν επακριβώς ποιος κρύβεται κάτω από τις μάσκες. Βεβαίως με το πέρασμα των χρόνων ακόμα και οι μάσκες αυτές τυποποιήθηκαν κάπως. Ορισμένες συντεχνίες επαγγελματιών προτιμούσαν να φοράνε συγκεκριμένες μάσκες που «πρόδιδαν» την απασχόλησή τους. Βεβαίως υπήρχαν και διαφορές στην διακόσμηση, αφού κάποιες μάσκες που είχαν λεπτομέρειες από φύλλα χρυσού δεν θα μπορούσε να τις φοράει κάποιος από την αστική τάξη ή έμπορος, αλλά μόνο κάποιος ευγενής. Θεωρητικά δεν υπήρχε συγκεκριμένος κώδικας ενδυματολογίας, οπότε ακόμα κι ο δόγης αν ήθελε να περάσει απαρατήρητος θα μπορούσε να φορέσει απλά ρούχα και μάσκα και να ανακατευτεί με το πλήθος.
www.newmoney.gr
UPD:
Πηγή: www.protothema.gr