Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (ΣΜΝ) αποτελούν μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι νοσήματα που στην πλειονότητά τους δεν εμφανίζουν συμπτώματα αλλά οι σοβαρές επιπτώσεις τους όπως η υπογονιμότητα, η έκτοπη κύηση ή η γέννηση θνησιγενούς νεογνού, η νευρολογική ή καρδιαγγειακή νόσος, η εμφάνιση κακοηθειών και ο κοινωνικός στιγματισμός έχουν σημαντική επίδραση στην υγεία και ποιότητα ζωής των ατόμων.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ιδιαίτερα σημαντική αύξηση των κρουσμάτων ΣΜΝ, τόσο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στη χώρα μας.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, εκτιμάται ότι περισσότερα από ένα εκατομμύριο άτομα μολύνονται σε καθημερινή βάση από κάποιο ΣΜΝ όπως η σύφιλη, η γονόρροια και οι λοιμώξεις από χλαμύδια και τριχομονάδες.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) στις πρόσφατα δημοσιευμένες Εκθέσεις για τα ΣΜΝ, επισημαίνει τις συνεχείς αυξήσεις στα κρούσματα σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση για το έτος 2023, εκτιμώντας ότι θα μπορούσαν να αποδοθούν είτε σε μεγαλύτερο αριθμό διαγνωστικών ελέγχων είτε σε περισσότερο ριψοκίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά, όπως η μειωμένη χρήση προφυλακτικού, και ο αυξημένος αριθμός σεξουαλικών συντρόφων.
Από τα δεδομένα του ECDC για το έτος 2023, αποτυπώνεται αύξηση των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων γονόρροιας στις χώρες της ΕΕ κατά 31% σε σχέση με το 2022 και πάνω από 300% σε σχέση με το 2014. Η αύξηση αυτή παρατηρείται σε διάφορες ηλικιακές ομάδες, τόσο σε άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), όσο και σε ετεροφυλόφιλους άνδρες και γυναίκες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Ανάλογη αύξηση υπάρχει και στα κρούσματα σύφιλης. Το 2023, παρατηρείται αύξηση κατά 13% σε σχέση με το 2022 και 100% σε σχέση με το 2014. Αναφορικά με το φύλο, η σύφιλη καταγράφεται συχνότερα σε άνδρες, και σχετικά με τον τρόπο μετάδοσης, φαίνεται ότι το 72% των κρουσμάτων καταγράφηκε σε MSM.
Η αυξητική τάση στα κρούσματα χλαμυδιακής λοίμωξης, φαίνεται να σταθεροποιείται το έτος 2023. Παρόλα αυτά, εξακολουθεί να είναι η πιο συχνά αναφερόμενη βακτηριακή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη, με περισσότερα από 230000 κρούσματα στην Ευρώπη, αριθμός που αντιστοιχεί σε 13% αύξηση από το 2014 και προσβάλλει κυρίως άτομα νεαρής ηλικίας και γυναικείου φύλου.
Η αύξηση που καταγράφεται στις Ετήσιες Εκθέσεις του ECDC διαφαίνεται και στη χώρα μας. Όπως προκύπτει από τις Ετήσιες Επιδημιολογικές Εκθέσεις του Τμήματος ΣΜΝ του ΕΟΔΥ, αναφορικά με τα κρούσματα γονόρροιας και πρώιμης σύφιλης έχει καταγραφεί αύξηση της τάξης του 26.24% και 5.68% κατά το διάστημα 2022-2023, ενώ η αύξηση αγγίζει το 178.65% για τη γονόρροια και το 125.5% αντίστοιχα για τη σύφιλη, το χρονικό διάστημα 2020 – 2023. Ομοίως, τα δηλωθέντα κρούσματα χλαμυδιακής λοίμωξης παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 47.69% την περίοδο 2022-2023, με την αύξηση να αγγίζει το 118% την περίοδο 2021-2023.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Πιο συγκεκριμένα, το έτος 2023, καταγράφηκαν 8.73 νέες διαγνώσεις σύφιλης ανά 100000 πληθυσμού, 4.36 νέες διαγνώσεις γονόρροιας και 0.91 διαγνώσεις χλαμυδιακών λοιμώξεων ανά 100000 πληθυσμού, αντίστοιχα.
Όσον αφορά τη σύφιλη, το 91.88% των κρουσμάτων ήταν άνδρες, και σε ποσοστό 74.59% ο τρόπος μετάδοσης αφορούσε σεξουαλικές επαφές ανδρών με άλλους άνδρες. Για την γονόρροια, το 94.31% των κρουσμάτων ήταν επίσης άνδρες, ενώ ο τρόπος μετάδοσης κατανέμεται σε σχεδόν ίδιο ποσοστό μεταξύ σεξουαλικών επαφών ανδρών με άλλους άνδρες (44.63%) και με γυναίκες (42.01%). Στις χλαμυδιακές λοιμώξεις το φύλο που διαχρονικά προσβάλλεται συχνότερα είναι το γυναικείο, με το ποσοστό να καταγράφεται στο 76.04% το έτος 2023.
Παράλληλα με την αύξηση των κρουσμάτων, το ECDC αναδεικνύει και την αναδυόμενη απειλή από τη διαρκώς αυξανόμενη εμφάνιση αντοχής του γονοκόκκου στα αντιβιοτικά. Η εμφάνιση ανθεκτικών στελεχών απειλεί την αποτελεσματικότητα των θεραπειών και κατ’ επέκταση τη διασπορά και τον έλεγχο του νοσήματος, καθιστώντας ακόμη πιο επιτακτική τη σημασία της πρόληψης και της υπεύθυνης χρήσης αντιβιοτικών.
Ο ΕΟΔΥ προκειμένου να παρακολουθεί την αντοχή στα αντιβιοτικά που εμφανίζει το δείγμα γονοκόκκων που κυκλοφορεί στη χώρα μας, συνεργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς Γονοκόκκου (ΕΚΑΓ), το οποίο συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Επιτήρησης της Ευαισθησίας του Γονόκοκκου στα Αντιμικροβιακά.
Αξιολογώντας τη συνεχή άνοδο των κρουσμάτων ΣΜΝ τα τελευταία χρόνια, τόσο το ECDC όσο και ο ΕΟΔΥ, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για αυξημένη ευαισθητοποίηση του πληθυσμού και ενίσχυση της πρόληψης, με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσής τους.
Η έγκαιρη αναζήτηση ιατρικής συμβουλής επί εμφάνισης συμπτωμάτων συμβατών με ΣΜΝ, ο συχνός προσυμπτωματικός έλεγχος σεξουαλικά ενεργών ατόμων κυρίως αυτών με νέους, πολλαπλούς ή περιστασιακούς συντρόφους, η ορθή και συνεπής χρήση προφυλακτικού σε κάθε μορφή σεξουαλικής επαφής και η ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία για τη σεξουαλική υγεία με τους συντρόφους, καθίστανται βασικά μέτρα προστασίας και ελέγχου της αυξητικής τάσης των ΣΜΝ. Η πρώιμη διάγνωση και θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη περαιτέρω μετάδοσης, σοβαρών επιπλοκών και ως εκ τούτου την προστασία της Δημόσιας Υγείας.
Πηγές:
- ΕΟΔΥ: Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης ΣΜΝ 2023 https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2019/05/smn_dedomena_2023.pdf
- WHO: https://www.who.int/health-topics/sexually-transmitted-infections#tab=tab_1
- ECDC: https://www.ecdc.europa.eu/en/news-events/sti-cases-continue-rise-across-europe
Πηγή: www.zougla.gr