Η Χρύσα Μαλτέζου υπήρξε διακεκριμένη ιστορικός, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και επί πολλά έτη διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. «Άφησε ξεχωριστό αποτύπωμα στη μελέτη της μεσαιωνικής ιστορίας μας», ενώ με την πολύχρονη ερευνητική της δραστηριότητα «συνέβαλε ουσιαστικά στη μελέτη του ενετοκρατούμενου Ελληνισμού», ανέφερε στο συλλυπητήριο μήνυμά της, η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη.
Η Χρύσα Μαλτέζου γεννήθηκε το 1941 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου πραγματοποίησε τις εγκύκλιες σπουδές της στο Αβερώφειο Γυμνάσιο. Έλαβε υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Μεσογειακών Σπουδών του Αιξ-αν-Προβάνς.
Ως υπότροφος της Ακαδημίας Αθηνών μετεκπαιδεύτηκε στο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας. Έλαβε δίπλωμα από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Πάντοβας και πτυχίο από τη Σχολή Παλαιογραφίας, Αρχειονομίας και Διπλωματικής των Κρατικών Αρχείων της Βενετίας.
Από το 1969 έως το 1979 διετέλεσε ερευνήτρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και από το 1980 έως το 1994 διευθύντρια του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. Στο χρονικό διάστημα 1977-1982 εργάστηκε ως ειδική επιστήμων στο Πανεπιστήμιο Κρήτης με αντικείμενο τη Βυζαντινή Ιστορία και Ιστορία της Λατινοκρατίας στον ελληνικό χώρο.
Από το 1982 έως το 1994 διετέλεσε καθηγήτρια Μεσαιωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Επίσης, διετέλεσε διευθύντρια του Τομέα Αρχαίας και Μεσαιωνικής Ιστορίας, καθώς και πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας, στο ίδιο Πανεπιστήμιο.
Το 1987 υπηρέτησε ως μέλος του Κέντρου Βυζαντινών Σπουδών στο Νταμπάρτον Όουκς της Ουάσινγκτο. Το 1995 διορίστηκε καθηγήτρια Ιστορίας της περιόδου της Ενετοκρατίας στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1998 εξελέγη από την Ακαδημία Αθηνών διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας. Τον Οκτώβριο του 2005, στο πλαίσιο του προγράμματος του Ιδρύματος Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης, έδωσε διαλέξεις και σεμινάρια σε αμερικανικά Πανεπιστήμια.
Υπήρξε μέλος ελληνικών και ξένων επιστημονικών συλλόγων και εταιρειών, έλαβε μέρος σε πολυάριθμα ελληνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια και διοργάνωσε διεθνείς επιστημονικές συναντήσεις, ημερίδες και συμπόσια. Μετά από σχετικές προσκλήσεις, έδωσε διαλέξεις και σεμιναριακά μαθήματα σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού (Κολλέγιο της Γαλλίας, Πανεπιστήμια Σορβόννης, Γενεύης, Μπολόνιας, Βαρκελώνης, Μαδρίτης, Βαρσοβίας, Μόσχας, Περθ Αυστραλίας, Ραβέννας, Ραβέννας, Τορίνου, Bερόνας κ.ά.).
Με την ιδιότητα της ερευνήτριας και της διευθύντριας του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών πραγματοποίησε ερευνητικές αποστολές σε αρχεία της Ιταλίας, στα αρχεία της Μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου της Πάτμου, της Μονής Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, στα αρχεία της Κέρκυρας, των Κυθήρων και των πατριαρχείων Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων. Το 1982 τιμήθηκε με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη συμβολή της στη διάσωση και επιστημονική εκμετάλλευση του Ιστορικού Αρχείoυ των Κυθήρων, ενώ το 2003 τιμήθηκε για την επιστημονική προσφορά της από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής.
Το 2006, υπό τη διεύθυνσή της, το Ελληνικό Ινστιτούτο Bενετίας τιμήθηκε με το Διεθνές Βραβείο Ωνάση. Το 2007 τιμήθηκε από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια (έδρα Pαβέννας) με το βραβείο Ντάντε Αλιγκέρι για την προσφορά της στη συντήρηση και ανάδειξη των πολιτισμικών αγαθών του ελληνισμού στη Bενετία. Το 2012 έγινε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 2013 εκδόθηκε αφιερωματικός τόμος προς τιμήν της.
Η Χρύσα Μαλτέζου κατέλιπε ένα ογκώδες συγγραφικό έργο, το οποίο συνδύασε αρμονικά με την αδιάλειπτη πανεπιστημιακή διδασκαλία. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούσαν στη βενετική περίοδο της ελληνικής ιστορίας: σχέσεις του Ελληνισμού με τη Δύση (φραγκοκρατούμενος και βενετοκρατούμενος ελληνισμός) από τον 13ο ως τον 18ο αιώνα και στις αρχειακές, παλαιογραφικές και διπλωματικές έρευνες.
Ο Χρύσα Μαλτέζου πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 2025, σε ηλικία 84 ετών.
Πηγή: www.sansimera.gr