Με τη συμμετοχή των κύριων συνεργατών του Path4Med, πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου στην πόλη της Λαμίας το 1ο Συμμετοχικό Εργαστήριο του ερευνητικού έργου του Horizon Europe, με τίτλο «Κοινή δράση για μηδενική ρύπανση υδάτων και εδαφών». Η συγκεκριμένη κοινή δράση, η οποία περιλαμβάνει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΓΠΑ) ως συντονιστή, το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών και την εταιρεία NEUROPUBLIC, σχεδιάστηκε για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων σε αγροτικά και υδατικά συστήματα σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Η αφετηρία αυτής της κρίσιμης πρωτοβουλίας τοποθετείται στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού, όπου στόχος είναι η μηδενική ρύπανση των υδάτων και των εδαφών της.
Το έργο αυτό ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2024 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούνιο του 2028. Σκοπός του προγράμματος είναι η ενίσχυση της λήψης αποφάσεων και ο σχεδιασμός λύσεων σε όλα τα επίπεδα, από το επίπεδο της φάρμας έως τα εθνικά και ευρωπαϊκά επίπεδα. Παράλληλα, με την ολοκλήρωσή του θα ενισχυθεί η ώθηση στους πολίτες να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην αντιμετώπιση της ρύπανσης του εδάφους, των υδάτων και των ωκεανών.
Στο πρώτο αυτό εργαστήριο αξιολογήθηκαν τα προβλήματα στον τομέα της ρύπανσης των εδαφών και των υδάτων και, παράλληλα, προτάθηκαν βιώσιμες λύσεις για την προστασία τους, μέσα από τη συνδημιουργία των εμπλεκόμενων φορέων. Η εκδήλωση ξεκίνησε με τους χαιρετισμούς του αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, Κώστα Αποστολόπουλου, ο οποίος αναφέρθηκε στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού και τα παράλληλα έργα για την προστασία του περιβάλλοντος.
Στη συνέχεια, ο γενικός διευθυντής της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) Λαμίας, Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, μίλησε για τη διαχείριση της λυματολάσπης από τον βιολογικό καθαρισμό και τα αποτελέσματα στις καλλιέργειες.
Πάνω από το 70% του νερού διαχειρίζεται η γεωργία
Με την ιδιότητα του αντιπροέδρου του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Κεντρικής Ελλάδας,
ο Βαγγέλης Μόσχος ανέφερε ότι το ΓΕΩΤΕΕ αναγνωρίζει τη γεωργία ως τον μεγαλύτερο καταναλωτή νερού στη χώρα, ξεπερνώντας το 70% της συνολικής κατανάλωσης.
Αναφερόμενος στο έργο, είπε ότι «έχει ως πυρήνα ενδιαφέροντος τις προκλήσεις και τα προβλήματα στον τομέα ρύπανσης των εδαφών και των υδάτων που προέρχονται από γεωργικές χρήσεις και εστιάζονται στη λεκάνη απορροής του Σπερχειού ποταμού, με στόχο τη συνδημιουργία βιώσιμων λύσεων για την προστασία τους». Τέλος, επεσήμανε την έλλειψη επαγγελματικής εκπαίδευσης στον παραγωγικό κόσμο και τον αγροτικό τομέα για την καλύτερη διαχείριση των πόρων.
Εστιάζοντας στους στόχους του προγράμματος, ο Κωνσταντίνος Σούλης, επίκουρος καθηγητής του ΓΠΑ και συντονιστής του έργου, παρουσίασε τη διαδικασία καταγραφής των βασικών προβλημάτων στη ρύπανση του εδάφους και των υδάτινων σωμάτων, καθώς και τη δημιουργία ενός χάρτη των κύριων παραγόντων που επηρεάζουν το θέμα. Παράλληλα, τόνισε την ανάγκη ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών παρακολούθησης και ολοκληρωμένων λύσεων. Ο κ. Σούλης αναφέρθηκε, επίσης, στην αναγκαιότητα καθοδήγησης και παρακίνησης των πολιτών για δράση κατά της ρύπανσης των εδαφών και των υδάτων, προτείνοντας την εφαρμογή νέων και βελτιωμένων μεθόδων σε μεγάλη κλίμακα, όπως στους αγρούς εφαρμογής και επίδειξης.
Στη συνέχεια, μίλησε για τη δημιουργία ψηφιακών εργαλείων για τη μετάδοση τεχνογνωσίας και την ανταλλαγή δεδομένων, με στόχο τη διευκόλυνση της ανάπτυξης καινοτόμων λύσεων για την αντιμετώπιση της ρύπανσης του νερού, ιδιαίτερα στο μεσογειακό αγροσύστημα.
Χρήσιμο εργαλείο το gaiasense
Παρουσιάζοντας την εφαρμογή gaiasense, ως καινοτόμο σύστημα διαχείρισης αγροτικής παραγωγής, η Παναγιώτα Λουκά, υπεύθυνη Διαχείρισης Έργων της ΝEUROPUBLIC, ανέφερε ότι η εφαρμογή αυτή αποτελείται από τεχνολογική υποδομή αισθητήρων IoT, παρέχοντας επιστημονικά αποτελέσματα μοντελοποίησης για την άρδευση, τη λίπανση και τη φυτοπροστασία. Η ψηφιακή πλατφόρμα με τα κρυφά δεδομένα προσφέρει πολλές εναλλακτικές δυνατότητες, ενώ υποστηρίζεται από οικοσυστήματα εφαρμογών λογισμικού και υποδομές cloud. Τέλος, η κα Λουκά σημείωσε ότι η επιχειρησιακή υποδομή πλαισιώνεται από γεωπόνους, ερευνητές και εργαστήρια, για να είναι ολοκληρωμένη και άμεσα αποτελεσματική.
Παίρνοντας τη σκυτάλη των εισηγήσεων, ο Δρ Ηλίας Δημητρίου, εκπρόσωπος του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), υπογράμμισε τις δραστηριότητες του φορέα, οι οποίες εστιάζονται στην παρακολούθηση της ποσότητας και της ποιότητας του νερού σε δέκα ποτάμιες θέσεις, με ελέγχους σε μηνιαία βάση. Όπως επεσήμανε, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα φυσικοχημικά και θρεπτικά στοιχεία (νιτρώδη, αμμωνιακά και φωσφορικά άλατα). Μίλησε, επίσης, για τις βιολογικές παραμέτρους από διάφορους μικροοργανισμούς, καθώς και για την προέλευση της ρύπανσης και της ανάμειξης διαφορετικών υδάτινων μαζών.
Ασθενούν τα εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Οι συμμετέχοντες παρουσίασαν και την «ευρωπαϊκή συμφωνία για το έδαφος», λέγοντας ότι «η ζωή στη γη εξαρτάται από τα υγιή εδάφη, διότι το έδαφος είναι το θεμέλιο των συστημάτων διατροφής μας. Επίσης, παρέχει καθαρό νερό και ενδιαιτήματα για τη βιοποικιλότητα, ενώ συμβάλλει στην ανθεκτικότητα του κλίματος. Δυστυχώς, όμως, όπως εκτιμάται, το 60%-70% των εδαφών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν είναι υγιές».
Στο πλαίσιο του εργαστηρίου, πραγματοποιήθηκαν διαδραστικές ασκήσεις, που συνδέουν αιτίες και αποτελέσματα, με στόχο την εξερεύνηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ρύπανσης των εδαφών και των υδάτων. Επίσης, πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συζήτηση για την αναγνώριση των βασικών προκλήσεων στον τομέα της ρύπανσης των υδάτων και των εφαρμογών της.
Πηγή: www.ypaithros.gr