Ημερίδα, με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή, Ασφάλεια Τροφίμων και Δημόσια Υγεία», πραγματοποίησαν οι φοιτητές του 7ου εξαμήνου του Τμήματος Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), στις 18 Δεκεμβρίου, στην Πανεπιστημιούπολη 3. Η εκδήλωση, στην οποία αναπτύχθηκαν σημαντικά θέματα, πραγματοποιήθηκε με τη συνδρομή του καθηγητή Δημόσιας Υγείας του ΠΑΔΑ, Γιώργου Ζακυνθινού.
Το κεντρικό θέμα που συζητήθηκε αφορούσε τους κινδύνους των αρνητικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια των τροφίμων. Να σημειωθεί ότι, στο ξεκίνημα των εργασιών, την εκδήλωση χαιρέτισε και η Ελπίδα Πάβη, κοσμήτορας της Σχολής Δημόσιας Υγείας του ΠΑΔΑ, η οποία, μεταξύ άλλων, υπογράμμισε τη μεγάλη σοβαρότητα των παραπάνω προβλημάτων και τον ιδιαίτερο ρόλο που διαδραματίζουν οι απόφοιτοι του πανεπιστημίου στην επίλυσή τους.
Η παρουσίαση των εισηγήσεων έγινε από φοιτητές της σχολής. Επικαλούμενοι στοιχεία ερευνών, οι τελευταίοι εστίασαν σε αξιοσημείωτα ζητήματα που θα απασχολήσουν τον αγροδιατροφικό τομέα το επόμενο διάστημα. Όπως ανέφερε η φοιτήτρια Ασπασία-Μαρία Τσαμουργέλη, «οι αναλύσεις επιδημιολογικών δεδομένων δείχνουν για ορισμένα παθογόνα μια συσχέτιση με ακραία καιρικά φαινόμενα. Ένας αριθμός πρόσφατων μελετών εξέτασε ακραία γεγονότα βροχοπτώσεων. Σε αυτές τις μελέτες, συνήχθη το συμπέρασμα ότι μια αύξηση στη συχνότητα και τη σοβαρότητα των ακραίων βροχοπτώσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή θα οδηγούσε σε αύξηση του κινδύνου γεγονότων μόλυνσης, για παράδειγμα την απόρριψη ρύπων σε υδάτινες οδούς, που θα αύξανε τελικά τον κίνδυνο ασθενειών που μεταδίδονται από το νερό και τα τρόφιμα».
Η υπερθέρμανση του πλανήτη
Στην κλιματική αλλαγή, αλλά και την αναγκαιότητα διασφάλισης των τροφίμων, όπως και την υγιεινή αυτών αναφέρθηκε η φοιτήτρια ΠΑΔΑ, Κωνσταντίνα Αρβανιτάκη, η οποία υποστήριξε ότι «η υπερθέρμανση του πλανήτη θα ευνοούσε τον πολλαπλασιασμό των μικροοργανισμών που θα μπορούσαν να προκαλέσουν τροφιμογενείς ασθένειες, καθώς η μέση παγκόσμια θερμοκρασία φτάνει στις βέλτιστες θερμοκρασίες για αυτά τα μικρόβια». Ανέφερε ως παράδειγμα την εποχική συμπεριφορά της καμπυλοβακτηρίωσης και της σαλμονέλωσης, που είναι οι δύο πιο συχνές τροφιμογενείς ασθένειες στην Ευρώπη.
«Έχει παρατηρηθεί σημαντική σχέση μεταξύ της παρουσίας ωχρατοξίνης Α στα σταφύλια και της αύξησης των θερμοκρασιών. Τα προγνωστικά μοντέλα που χρησιμοποιούν σενάρια αύξησης της θερμοκρασίας κατά 2°C ή 5°C στην Ευρώπη λαμβάνουν χάρτες κινδύνου μολυσμένου από αφλατοξίνες καλαμποκιού που υποδηλώνουν μεγαλύτερη επίπτωση στη Nότια Ευρώπη, ειδικά στην Ισπανία», τόνισε.
Επιβιώνουν περισσότερο τα βακτήρια
Στο πρόβλημα των βακτηριακών παθογόνων, το οποίο περιπλέκεται από το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους οργανισμούς μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και να πολλαπλασιαστούν στο περιβάλλον, αναφέρθηκε η φοιτήτρια ΠΑΔΑ Γιουστίνα Λάντιους. «Τα παθογόνα βακτήρια που μεταφέρονται από το νερό και τα τρόφιμα, όπως το E. coli O157:H7, L. monocytogenes, Salmonella sp. και Campylobacter spp., είναι σε θέση να επιμείνουν για παρατεταμένες περιόδους στο περιβάλλον. Η επιβίωση, ο πολλαπλασιασμός ή η δυνατότητα μετάδοσης των βακτηρίων στο περιβάλλον, τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές επηρεάζονται ιδιαίτερα από τη θερμοκρασία, τις βροχοπτώσεις, τις πλημμύρες και την υγρασία, αλλά άλλοι παράγοντες, όπως ο άνεμος, μπορεί επίσης να είναι σημαντικοί», ανέφερε.
Κίνδυνοι μόλυνσης από τους ιούς
Οι περισσότεροι από τους ιούς, τα βακτήρια και τα πρωτόζωα που προκαλούν ασθένειες που μεταδίδονται από το νερό και τα τρόφιμα ευδοκιμούν σε ζεστό νερό και καιρό, δήλωσε ο φοιτητής ΠΑΔΑ, Σπυρίδων Ντινιόζος-Μαρίνος. Υπογράμμισε, δε, ότι «οι αυξημένες θερμοκρασίες του νερού και του αέρα θα μπορούσαν να διεγείρουν την αύξηση της κυκλοφορίας των επιβλαβών παθογόνων».
Υποστήριξε, ακόμη, ότι ο καιρός επηρεάζει την επιβίωση μέσω παραγόντων, όπως η θερμοκρασία, και τη διάδοση παθογόνων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των ιών, μέσω βροχοπτώσεων και απορροής. «Αυτή η μολυσμένη απορροή είτε θα εκκενωθεί απευθείας στα υδατικά συστήματα είτε θα περάσει μέσα από το έδαφος και θα μολύνει τα υπόγεια ύδατα και τα πηγάδια πόσιμου νερού», πρόσθεσε.
Τροφιμογενή παθογόνα και τροφική αλυσίδα
Η τροφική αλυσίδα (παραγωγή, μεταφορά, πώληση και νοικοκυριό) μπορεί, επίσης, να επηρεαστεί από την κλιματική αλλαγή με βάση την αλλαγή της επιβίωσης ή του πολλαπλασιασμού ορισμένων τροφιμογενών παθογόνων παραγόντων, όπως υποστήριξε η Msc γεωπόνος Σπυριδούλα Δημητροπούλου.
Αναφερόμενη στο θέμα της αποθήκευσης, όσον αφορά τη συντήρηση, δήλωσε ότι «η διατήρηση της ψυκτικής αλυσίδας σε ολόκληρη την τροφική αλυσίδα είναι σημαντική, όπως και η κατανόηση του κατάλληλου χειρισμού των τροφίμων από τον καταναλωτή. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με γενική ενημέρωση του κοινού και με μέτρα κατάρτισης για τους καταναλωτές».
Συμπεράσματα
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τη στρογγυλή τράπεζα όπου ο κ. Ζακυνθινός συντόνισε την ενότητα με σημαντικά συμπεράσματα. Όπως ο ίδιος τόνισε, «η κλιματική αλλαγή είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο με εκτεταμένες επιπτώσεις, ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων και τη δημόσια υγεία.
Η διασύνδεση των οικοσυστημάτων, των γεωργικών συστημάτων και της ανθρώπινης υγείας υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης αυτών των προκλήσεων ολιστικά με Στρατηγικές Μετριασμού και Προσαρμογής, όπως:
✱ Ενίσχυση των συστημάτων ασφάλειας τροφίμων: Η βελτιωμένη παρακολούθηση, η αξιολόγηση κινδύνου και τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης για τους κινδύνους που μεταδίδονται στα τρόφιμα είναι ζωτικής σημασίας.
✱ Προώθηση της αειφόρου γεωργίας: Η υιοθέτηση καλλιεργειών ανθεκτικών στο κλίμα, η μείωση των χημικών εισροών και η εφαρμογή γεωργίας ακριβείας μπορεί να μετριάσει ορισμένους κινδύνους.
✱ Επένδυση στην έρευνα και την πολιτική: Οι κυβερνήσεις και οι διεθνείς οργανισμοί θα πρέπει να επενδύσουν στην έρευνα για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, όπως εναλλακτικές πρωτεΐνες και βελτιωμένες τεχνολογίες αποθήκευσης τροφίμων.
✱ Ευαισθητοποίηση του κοινού: Η εκπαίδευση των καταναλωτών και των ενδιαφερομένων σχετικά με τις πρακτικές ασφάλειας των τροφίμων και τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία είναι απαραίτητη για τη συλλογική δράση».
Πηγή: www.ypaithros.gr