Η περιοχή του Πηλίου φημίζεται για την ποιότητα του κάστανου λόγω τόσο των κλιματολογικών και εδαφολογικών της συνθηκών, όσο και για την ιστορικότητα του προϊόντος. Ωστόσο, οι παραγωγοί σήμερα δεν καρπώνονται την υπεραξία του προϊόντος, καθώς η καθετοποίηση αποτελούσε μια άγνωστη λέξη για εκείνους. Έτσι, η εμπορική συνεργασία με τους Ιταλούς κατέστη μονόδρομος.
Πριν από τρία χρόνια, οι καστανοπαραγωγοί του Δήμου Ζαγοράς αποφάσισαν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους, ιδρύοντας τον Συνεταιρισμό Καστανοπαραγωγών με έδρα τον Κισσό Πηλίου, με δυναμικό 20 μέλη. Περίπου 50.000 στρέμματα υπολογίζεται ότι καλλιεργούνται στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Ζαγοράς. Να σημειωθεί ότι εκτός από το κάστανο, οι παραγωγοί καλλιεργούν μέλι, ελιές, λάδι και μήλα. Μάλιστα, ετοιμάζονται να προωθήσουν στην αγορά και χυμό μήλου.
Υπερήφανοι για το τοπικό προϊόν
Ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Καστανοπαραγωγών Κισσού Πηλίου, Απόστολος Τσελεπής, μιλά με υπερηφάνεια στην «ΥΧ» για το κάστανο της περιοχής. «Το κάστανο του Πηλίου είναι το πρώτο που έχει καλλιεργηθεί πανελλαδικά. Υπάρχουν υπεραιωνόβια δέντρα 400 και 500 χρόνων που το αποδεικνύουν. Το κλίμα και το έδαφος βοηθούν στην ποιότητα του προϊόντος, το οποίο αποδεδειγμένα έχει μεγάλη θρεπτική αξία», σημειώνει. Και προσθέτει: «Δεν είναι τυχαίο ότι στις εκθέσεις του εξωτερικού και ιδίως στην Ιταλία, όταν πηγαίναμε, οι Ιταλοί έμποροι είχαν ξετρελαθεί, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουμε εμπορικές συνεργασίες μαζί τους. Συνήθως, εξάγουμε στην Ιταλία περίπου 500 τόνους κάστανου. Ήταν επιλογή της διοίκησης του συνεταιρισμού να ξεκινήσει τη δράση του με λίγα μέλη, για να υπάρχει καλύτερη συνεργασία».
Όπως εξηγεί, «ο λόγος που ιδρύσαμε τον συνεταιρισμό είναι ότι θέλουμε να καρπωθούμε εμείς, οι παραγωγοί, την υπεραξία του προϊόντος, για το οποίο η αγορά δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον. Φτάνει πια με τους μεσάζοντες». Η οικογένεια Τσελεπή έκανε το βήμα παραπάνω, ιδρύοντας μία επιχείρηση οικοτεχνίας, μέσω της οποίας προχωρά στη μεταποίηση και στην τυποποίηση του προϊόντος. «Κάναμε όλες τις απαραίτητες αναλύσεις, επεκτείναμε τον χρόνο συντήρησής του και, πλέον, προωθούμε το προϊόν στην εγχώρια και διεθνή αγορά. Επόμενος στόχος είναι η παραγωγή αλευριού από κάστανο», επισημαίνει ο κ. Τσελεπής.
Κλιματική κρίση
Ο κ. Τσελεπής ζητά την έμπρακτη συμπαράσταση της πολιτείας στην προσπάθεια που κάνουν να αναδείξουν το κάστανο της περιοχής. «Μέχρι στιγμής, το κράτος δεν έχει σταθεί στο ύψος στο περιστάσεων. Τα τελευταία χρόνια, είχαμε πρόβλημα με τη φαιά σήψη. Τελευταία προστέθηκε και η κλιματική κρίση. Οι χαμηλές θερμοκρασίες το πρωί και οι υψηλές το μεσημέρι έχουν ως αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά το κάστανο, το οποίο ως ζωντανός οργανισμός βράζει και πιέζεται. Πέρυσι, είχαμε μία απώλεια παραγωγής της τάξης του 60%-70%, ενώ οι βροχές, που έσκισαν τα κάστανα, δεν μας βοήθησαν στην τυποποίηση. Κι ενώ πληρώνουμε εισφορές στον ΕΛΓΑ, δεν αποζημιωνόμαστε, αφού το κάστανο θεωρείται δασικό προϊόν», αναφέρει. Ο ίδιος συνεχίζει, λέγοντας ότι «το ευτύχημα είναι ότι η εναπομείνασα ποσότητα διοχετεύθηκε στην αγορά σε καλή τιμή –περίπου 10 ευρώ/κιλό– και καλύψαμε τα έξοδα».
Σύμφωνα με τον κ. Τσελεπή, αυτό που ζητούν οι καστανοπαραγωγοί από την πολιτεία είναι «να δώσει κίνητρα στην επιστημονική κοινότητα να ερευνήσει όλες αυτές τις ασθένειες, που προκύπτουν από την κλιματική κρίση, και να μας καθοδηγήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος».
Μελάνωση
Και προσθέτει: «Ακόμη ένα σοβαρό ζήτημα που δεν έχει αναδειχθεί όσο θα έπρεπε είναι αυτό της μελάνωσης της καστανιάς, που επηρεάζει σημαντικά τα δέντρα του Πηλίου. Το “βουνό των Κενταύρων” κινδυνεύει με ερημοποίηση, αν δεν υπάρξει άμεσα μία οργανωμένη προσπάθεια αντιμετώπισης της ασθένειας».
Λόγω επαγγέλματος, ο ίδιος ενεργοποίησε δασολόγους-φυτοπαθολόγους, οι οποίοι ήρθαν στην περιοχή και πήραν δείγματα. Ωστόσο, όπως καταγγέλλει, «εμείς ενημερωθήκαμε με σημαντική καθυστέρηση για το πόρισμα του Μπενάκειου. Η ασθένεια μεταδίδεται ραγδαία, από ρίζα σε ρίζα, από δέντρο σε δέντρο. Αντίστοιχο πρόβλημα είχαν οι Ιταλοί, οι οποίοι αποζημιώθηκαν για το χαμένο τους εισόδημα σε βάθος πενταετίας. Έτσι, αφού ξερίζωσαν τα δέντρα τους, έβαλαν νέους καστανεώνες και έκαναν επανεκκίνηση της καστανοπαραγωγής». Όπως συνοψίζει ο κ. Τσελεπής: «Λύσεις υπάρχουν, η βούληση απομένει».
Πηγή: www.ypaithros.gr