Η μείωση αφορά τις επιπρόσθετες εισφορές που καταβάλλονται για την υπερεργασία, τις υπερωρίες, τη νυχτερινή εργασία και τις αργίες με στόχο να αυξηθούν οι καθαρές αποδοχές των εργαζομένων και ταυτόχρονα να ελαφρυνθεί το κόστος των επιχειρήσεων.
Από τη ρύθμιση αυτή ωφελούνται τόσο οι εργαζόμενοι, καθώς αυξάνεται το ποσό που τους καταβάλλεται λόγω μείωσης των επιπρόσθετων εισφορών τους και αυξάνεται το διαθέσιμο εισόδημά τους, όσο και οι εργοδότες, καθώς οι επιπρόσθετες εργοδοτικές εισφορές θα υπολογίζονται εφεξής μόνο επί του ωρομισθίου.
Κυριακές και αργίες
Για παράδειγμα, αν ένας εργαζόμενος λαμβάνει επιπλέον 200 ευρώ τον μήνα ως αμοιβή για υπερωρίες, ήτοι 120 ευρώ καθαρά, το όφελος που θα προκύψει θα είναι της τάξης του 14%. Δηλαδή θα είναι περίπου 28,4 ευρώ, από τα οποία 9 ευρώ κερδίζει ο εργαζόμενος και 19,4 ο εργοδότης. Η προωθούμενη ρύθμιση του υπουργείου Εργασίας έρχεται να μειώσει το κόστος της επιπλέον απασχόλησης αλλά και να διευκολύνει την ορθή δήλωση και την πληρωμή της.
Ειδικότερα, όπως ορίζει ο νόμος, η υπερεργασία, δηλαδή η μία παραπάνω ώρα απασχόλησης, αμείβεται με προσαύξηση 20%, η υπερωρία αμείβεται με προσαύξηση 40%, η νυχτερινή απασχόληση αμείβεται με 25% προσαύξηση και η απασχόληση σε Κυριακές ή αργίες αμείβεται με 75% προσαύξηση. Επομένως, αντίστοιχα θα πρέπει να προσαυξάνονται και οι ασφαλιστικές εισφορές που αναλογούν σε αυτές τις ώρες απασχόλησης.
Η εν λόγω διάταξη, ωστόσο, προβλέπει την αναμόρφωση των εισφορών υπερωριών, υπερεργασίας, νυχτερινής απασχόλησης και απασχόλησης σε ημέρες αργίας των μισθωτών πλήρους απασχόλησης προκειμένου ο υπολογισμός τους να γίνεται επί του ωρομισθίου που αντιστοιχεί στην κανονική οκτάωρη απασχόληση, χωρίς δηλαδή να λαμβάνεται υπόψη η προσαύξηση, η οποία θα συνεχίσει να καταβάλλεται κανονικά
Υποχρέωση των εργοδοτών
Το κλειδί της νέας ελάφρυνσης βρίσκεται στην υποχρέωση των εργοδοτών να δηλώνουν τις υπερωρίες με την καταγραφή του πραγματικού χρόνου εργασίας μέσω της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Επομένως προϋπόθεση για την απαλλαγή των εισφορών θα είναι να δηλώνονται οι υπερωρίες, γιατί σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάλλονται πρόστιμα.
Δεν είναι τυχαίο ότι με την εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, όπως έχει επισημάνει άλλωστε η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, σημειώθηκε αύξηση στις δηλωθείσες υπερωρίες που σε ορισμένους κλάδους αγγίζει το 60%. Η αύξηση αυτή μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από τη μεγέθυνση της οικονομίας, δείχνει όμως και την έκταση της γκρίζας και μαύρης οικονομίας καθιστώντας σαφές ότι πολλοί εργαζόμενοι πραγματοποιούν υπερωρίες για τις οποίες δεν αμείβονται καθόλου ή υποαμείβονται, καθώς δηλώνεται ότι εργάζονται με μερική απασχόληση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη», στους κλάδους όπου εφαρμόζεται η Ψηφιακή Κάρτα οι υπερωρίες αυξήθηκαν αθροιστικά κατά 815.509 ώρες σε σχέση με τα έτη πριν από την εφαρμογή του μέτρου.
Ενδεικτικά, οι καταγεγραμμένες υπερωρίες αυξήθηκαν:
■ Στα σούπερ μάρκετ κατά 60% (216.731 ώρες το 2024 έναντι 135.466 το 2021).
■ Στις τράπεζες κατά 38,3% (82.236 ώρες το 2024 έναντι 59.470 το 2021).
■ Στις εταιρείες security κατά 27,8% (454.547 ώρες το 2024 έναντι 355.584 ώρες το 2022).
■ Στη βιομηχανία κατά 34,3% (2.019.082 ώρες το 2024 έναντι 1.503.813 το 2023).
■ Στο λιανεμπόριο 28,1% (474.999 ώρες το 2024 έναντι 370.883 το 2023).
Αύξηση των δηλωμένων υπερωριών αναμένεται να καταγραφεί στον τουρισμό και την εστίαση που συγκεντρώνουν μεγάλα ποσοστά παραβατικότητας όσον αφορά την αδήλωτη και υποδηλωμένη απασχόληση. Ενδεικτικό των στρεβλώσεων που επικρατούν είναι ότι στον κλάδο της εστίασης -που μαζί με τον τουρισμό θα ενταχθεί καθολικά στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας από την 1η Μαρτίου- περίπου τα 2/3 των εργαζομένων δηλώνονται ως μερικής απασχόλησης.
Το μη μισθολογικό κόστος
Από την άλλη πλευρά, οι εργοδοτικές οργανώσεις που προτείνουν αύξηση του κατώτατου μισθού από 3,5 % έως 5% για το 2025 επισημαίνουν στις εκθέσεις τους την ανάγκη περαιτέρω μείωσης του μη μισθολογικού κόστους παρότι οι ασφαλιστικές εισφορές υπέρ υγείας έχουν μειωθεί από 1/1/2025 κατά μία ποσοστιαία μονάδα.
Για να έχουν αποτέλεσμα οι αυξήσεις, τονίζουν, πρέπει να συνοδευτούν από φορολογικές αλλαγές και μειώσεις, με τελικό στόχο την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος και την αποφυγή επιπλέον φορολογικών επιβαρύνσεων. Το μέτρο θα είναι οριζόντιο και θα αφορά το σύνολο της οικονομίας και όχι μόνο ορισμένους κλάδους, με στόχο:
■ Την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζόμενων
■ Τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας ώστε να αυξηθούν οι επενδύσεις και να ενισχυθεί η απασχόληση. Υπενθυμίζεται ότι από το 2019 μέχρι σήμερα οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν μειωθεί κατά 5,4 ποσοστιαίες μονάδες (από τις μεγαλύτερες μειώσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση) με προγραμματισμένη μείωση μισής επιπλέον μονάδας το 2027. Αντιστοίχως, τα χρόνια αυτά έχουν δημιουργηθεί 500.000 νέες θέσεις εργασίας.
■ Την ενίσχυση της διαφάνειας υπερωριών και τη διαμόρφωση υγιούς αγοράς εργασίας.
Υπενθυμίζουμε ότι από 1/1/2025 οι ασφαλιστικές εισφορές υγείας μειώθηκαν κατά μία ποσοστιαία μονάδα. Αυτό σημαίνει ότι οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, οι μισθωτοί στο Δημόσιο (σχέση ιδιωτικού δικαίου) και οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι θα δουν αύξηση στις καθαρές αποδοχές τους από 46 έως 387 ευρώ ετησίως.
Για παράδειγμα, ένας μισθωτός που λαμβάνει τον κατώτατο μισθό ο οποίος σήμερα είναι 830 ευρώ και παίρνει στο χέρι περίπου 706 ευρώ καθαρά, από την 1η Ιανουαρίου, με τη μείωση των εισφορών κατά μισή μονάδα, ο μισθός του έχει αυξηθεί κατά 3,24 ευρώ τον μήνα, φθάνοντας τα 709 ευρώ.
Τα έσοδα
Για τον εργοδότη, η μείωση που θα καρπωθεί θα είναι της τάξης των 4,15 ευρώ, καθώς οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβάλλει έχουν υποχωρήσει από 22,29% σε 21,69%. Σε ετήσια βάση, το κέρδος για τον χαμηλόμισθο ανέρχεται σε 45,36 ευρώ και για τον εργοδότη του 58,1 ευρώ. Βεβαίως το όφελος είναι μικρό στους χαμηλόμισθους, αλλά όσο υψηλότερες είναι οι αποδοχές τόσο αυξάνεται και το όφελος για εργοδότη και εργαζόμενο.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης και του ΕΦΚΑ, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού οι ασφαλιστέες αποδοχές αυξάνονται, κατά προσέγγιση, κατά 140 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Τα επιπλέον έσοδα από τους αυξημένους μισθούς υπολογίζονται στα 324,5 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, παρά τις πρόσφατες μειώσεις των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, το σύνολο των υποχρεωτικών εισφορών παραμένει υψηλό και σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, συνθήκη που αναγνωρίζει και η ηγεσία του υπουργείου. Στην πράξη η μη μισθολογική επιβάρυνση κοστίζει ακριβά στις επιχειρήσεις χωρίς ο εργαζόμενος να καρπώνεται το κέρδος. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ο κατώτατος μισθός των 830 ευρώ κοστίζει στην επιχείρηση 1.189.46 ευρώ, την ώρα που οι καθαρές απολαβές για τον εργαζόμενο άγαμο χωρίς προϋπηρεσία ανέρχονται σε 706 ευρώ.
Φωτογραφία: EUROKINISSI
Πηγή: www.protothema.gr