Γράφει ο Σύριος Ιωάννης, Παθολόγος Ογκολόγος, Διευθυντής Β’ Κλινικής Παθολογικής Ογκολογίας, ΜΗΤΕΡΑ.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Κάνοντας μια ανασκόπηση στις σημαντικές επιστημονικές ανακοινώσεις στο πεδίο του γυναικολογικού καρκίνου διαπιστώνουμε ότι το 2024 ήταν χρονιά ιδιαίτερα γόνιμη στον τομέα της έρευνας και με αποτελέσματα με άμεση εφαρμογή στην κλινική πράξη. Υπήρξε ομοβροντία θετικών αποτελεσμάτων με την ενσωμάτωση της ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία σε ασθενείς με καρκίνο του ενδομητρίου αλλά και εξαιρετικά αποτελέσματα με την προσθήκη ανοσοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο τραχήλου της μήτρας που λαμβάνουν ταυτόχρονη χημειο-ακτινοθεραπεία.
Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά τον καρκίνο του ενδομητρίου εδραιώνεται η αναγκαιότητα καθορισμού της μοριακής ταυτότητας του όγκου, καθώς όχι μόνο δίνει σημαντικές πληροφορίες για την πρόγνωση της νόσου, αλλά συμβάλλει και στην επιλογή της καταλληλότερης θεραπείας ανά ασθενή. Αυτός ο έλεγχος διενεργείται εύκολα και γρήγορα στο υλικό είτε της διαγνωστικής απόξεσης είτε του χειρουργείου.
Νεότερα δεδομένα έρχονται να αλλάξουν τον τρόπο που αντιμετωπίζονται μετεγχειρητικά οι ασθενείς με τοπικά προχωρημένο στάδιο νόσου, οι οποίες έχουν μια συγκεκριμένη μοριακή ταυτότητα που λέγεται dMMR ή MSI-High. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη μοριακή ταυτότητα απαντάται σε μια στις τέσσερεις ασθενείς κατά προσέγγιση. Αυτές οι ασθενείς μέχρι πρόσφατα λάμβαναν είτε χημειοθεραπεία είτε συνδυασμό ακτινοθεραπείας με χημειοθεραπεία. Πλέον, σε αυτές τις περιπτώσεις η προσθήκη ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία (με ή χωρίς ακτινοθεραπεία) και ως συντήρηση μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας (για συνολικά 12 εγχύσεις) αποδείχθηκε πως μειώνει κατά 69% την πιθανότητα υποτροπής της νόσου (μελέτη Keynote-B21) και αναμένεται να γίνει η ενδεδειγμένη θεραπεία το προσεχές διάστημα.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αντίστοιχα θεαματικά αποτελέσματα στην ίδια την επιβίωση προσφέρει η προσθήκη της ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία ακόμη και σε ασθενείς που κατά τη διάγνωση έχουν μεταστατική νόσο ή βρίσκονται σε υποτροπή, με την προϋπόθεση ότι φέρουν τη μοριακή ταυτότητα dMMR ή MSI-High (μελέτες RUBY, GYO-018, AtTend).
Ακόμη όμως και σε ασθενείς με μεταστατική νόσο αλλά και επιθετική μοριακή ταυτότητα, πρόσφατα δεδομένα δείχνουν πως όταν η χημειοθεραπεία συνοδεύεται από ανοσοθεραπεία σε συνδυασμό με φάρμακα που ονομάζονται PARP αναστολείς, ο κίνδυνος περαιτέρω επιδείνωσης της νόσου μειώνεται δραστικά (μελέτες DUO-E, RUBY-part2).
Φαίνεται λοιπόν ξεκάθαρα πως η διενέργεια της μοριακής ταυτοποίησης του όγκου είναι επιβεβλημένη δεδομένου ότι οδηγεί σε εξατομικευμένη θεραπεία.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αποτελέσματα που έρχονται να αλλάξουν την καθημερινή ιατρική πρακτική αφορούν και τις ασθενείς με τοπικά προχωρημένο καρκίνο του τραχήλου της μήτρας οι οποίες δεν είναι υποψήφιες για χειρουργική επέμβαση. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνήθης πρακτική παγκοσμίως είναι η χορήγηση σύγχρονης ριζικής χημειο-ακτινοθεραπείας. Πλέον, νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι η προσθήκη ανοσοθεραπείας (παράλληλα με χημειο-ακτινοθεραπεία αλλά και μετά από αυτή) μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου, αλλά και τον κίνδυνο θανάτου από τη νόσο κατά 33% (μελέτη Keynote-A18).
Ευοίωνα αποτελέσματα έχει επίσης μια νεότερη κατηγορία παραγόντων που ονομάζονται «φάρμακα συνδεδεμένα με αντισώματα». Αυτά τα φάρμακα είναι σύγχρονοι Δούρειοι Ίπποι, οι οποίοι αφού ξεκλειδώσουν «πόρτες – πρωτεΐνες» που υπάρχουν στην επιφάνεια των καρκινικών κυττάρων, κατά κύριο λόγο εισβάλλουν στο εσωτερικό τους και απελευθερώνουν το δραστικό φάρμακο. Ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής χορηγούνται με αξιοσημείωτη επιτυχία το Mirvetuximab Soravtansine σε ασθενείς με υποτροπιάζοντα καρκίνο ωοθηκών και το Tisotumab Vedotin σε ασθενείς με καρκίνο τραχήλου της μήτρας και στις δύο περιπτώσεις μετά από αποτυχία σε προηγούμενη χημειοθεραπεία. Οι νεότερες εξελίξεις αφορούν φάρμακα που στοχεύουν την πρωτεΐνη TROP1 και δοκιμάζονται σε όλο το φάσμα των γυναικολογικών κακοηθειών με τις πρώτες ενδείξεις να είναι θετικές. Για το λόγο αυτό σε εξέλιξη βρίσκονται διεθνείς μελέτες φάσης 3 με τα φάρμακα αυτά και στη χώρα μας.
Φαίνεται επομένως πως τα τελευταία χρόνια λαμβάνουμε συνεχώς ελπιδοφόρα μηνύματα που αφορούν την εξατομικευμένη αντιμετώπιση ασθενών με γυναικολογικές κακοήθειες και ελπίζουμε πως και με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης θα επιταχυνθεί η στοχευμένη έρευνα. Όλες αυτές οι εξελίξεις θα ήταν αδύνατο να επιτευχθούν χωρίς τη συμμετοχή των εθελοντών ασθενών μας σε κλινικές μελέτες, που ανοίγουν έτσι το δρόμο και χαρίζουν ελπίδα στους συνανθρώπους μας.
Πηγή: www.zougla.gr