Ο Αυστριακός μυθιστοριογράφος, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και δοκιμιογράφος Πέτερ Χάντκε είναι ένας από πιο πρωτότυπους γερμανόφωνους συγγραφείς, που εμφανίστηκαν την δεκαετία του ’60 και θεωρείται πια ένας από τους κλασικούς μοντέρνους του 20ού αιώνα. Είναι ευρύτερα γνωστός για το μυθιστόρημά του «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι», που μετέφερε επιτυχημένα στην μεγάλη οθόνη ο Βιμ Βέντερς. Το 2019 τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο Πέτερ Χάντκε γεννήθηκε στο Γκρίφεν της Καρινθίας στις 6 Δεκεμβρίου 1942. Η μητέρα του ήταν σλοβενικής καταγωγής, ο πατέρας του Γερμανός στρατιώτης. Ξεκίνησε σπουδές νομικής στο Πανεπιστήμιο του Γκρατς, αλλά τις διέκοψε για να ασχοληθεί με την λογοτεχνία. Το 1966 δημοσίευσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Σφήκες» και τον ίδιο χρόνο δημιούργησε σάλο με το αντισυμβατικό θεατρικό του έργο «Βρίζοντας το κοινό» («Publikumsbeschimpfung»). Στο θρυλικό αυτό έργο τέσσερις ηθοποιοί αναλύουν την φύση τού θεάτρου και κατόπιν βρίζουν το κοινό, επαινώντας το συγχρόνως για την «παράστασή» του.
Ακολούθησαν άλλα θεατρικά έργα από τα οποία απουσίαζαν οι παραδοσιακές
συμβάσεις ως προς την πλοκή, τον διάλογο και τους χαρακτήρες. Ένα από τα σημαντικότερα έργα αυτού του είδους έχει τίτλο «Κάσπαρ» («Kaspar»), που πρωτοπαρουσιάστηκε το 1968. Ο ήρωάς του, ο Κάσπαρ Χάουζερ, ένα έκθετο παιδί, ένα αθώο, σχεδόν άλαλο πλάσμα, καταστρέφεται από την κοινωνία η οποία θέλει να του επιβάλει την γλώσσα της και τις ορθολογικές αξίες της.
Αξιοσημείωτα ήταν επίσης τα θεατρικά του έργα «Ο κηδεμονευόμενος θέλει
να γίνει κηδεμόνας» («Das Mundel will Vormund sein», 1969) και «Περίπατος με
άλογο στην λίμνη Μπόντενζεε» («Der Ritt uberden Bodensee», 1971).
To γνωστότερο μυθιστόρημά του με τίτλο «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι» («Die Angst des Tormanns beim Elfmeter», 1970), μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο από τον Βιμ Βέντερς το 1972 και στην Ελλάδα το πρωτογνωρίσαμε με τον τίτλο «Ο φόβος του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτι». Πρόκειται για ένα κοινωνικό ψυχόδραμα με ήρωα έναν πρώην ποδοσφαιριστή ο οποίος διαπράττει χωρίς λόγο έναν φόνο και κατόπιν περιμένει την αστυνομία να τον συλλάβει.
Σε ένα άλλο γνωστό μυθιστόρημά του με τον τίτλο «Η αριστερόχειρη γυναίκα» («Die linkshandige Frau», 1976), η ηρωίδα του, μια νεαρή μητέρα, αισθάνεται αποπροσανατολισμένη έπειτα από τον χωρισμό με τον άνδρα της. Περίφημο είναι και το βιβλίο του «Ανεπιθύμητη δυστυχία» («Wunschloses Ungluck, 1972), στο οποίο αφηγείται τις αναμνήσεις του από την νεκρή μητέρα του.
Ο Χάντκε έχει δημοσιεύσει δεκάδες μυθιστορήματα, νουβέλες και θεατρικά έργα, ενώ μετέφρασε ξένους συγγραφείς στα γερμανικά, μεταξύ άλλων τραγωδίες του Αισχύλου, του Σοφοκλή και του Ευριπίδη. Έχει τιμηθεί με πολλά διεθνή βραβεία, με κορυφαίο το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2019.
Τάχθηκε κατά της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας και κυρίως κατά της αποκλειστικής ενοχοποίησης των Σέρβων για τον πόλεμο. Τα βιβλία «Ρωτώντας με δάκρυα στα μάτια» και «Χειμωνιάτικο Ταξίδι στους ποταμούς του Δούναβη και του Μοράβα», καθώς και το θεατρικό έργο «Το ταξίδι με το μονόξυλο» είναι εμπνευσμένα από το δράμα της διάλυσης της Γιουγκοσλαβίας.
Το βασικό μοτίβο των έργων του Πέτερ Χάντκε είναι ότι η κοινή γλώσσα, η καθημερινή πραγματικότητα και η ορθολογική τάξη που τις διέπει, έχουν ψυχαναγκαστική, απονεκρωτική επίδραση στον άνθρωπο, ενώ υπόστρωμά τους είναι το παράλογο, η σύγχυση, ακόμη και η τρέλα.
Η ανακοίνωση της βράβευσης του Πέτερ Χάντκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2019 προκάλεσε σάλο και μαζικές αντιδράσεις, καθώς ο αυστριακός συγγραφέας ήταν γνωστός αρνητής της Σφαγής της Σρεμπρένιτσα και φίλος του Σέρβου ηγέτη Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, που είχε κατηγορηθεί ως εγκληματίας πολέμου.
Πηγή: www.sansimera.gr